Беларускія народныя лялькі – гэта не проста цацкі, а сапраўдныя культурныя артэфакты, якія нясуць у сабе глыбокія сэнсы, традыцыі і веды нашых продкаў. Яны з'яўляюцца важнай часткай матэрыяльнай і духоўнай спадчыны беларусаў.
Вывучэнне народнай лялькі на Беларусі бярэ пачатак яшчэ з дахрысціянскіх часоў. Лялькі не толькі служылі цацкамі для дзяцей, але і выконвалі рытуальныя функцыі, былі ахоўнікамі хатняга ачага і сям'і.
Спецыфіка беларускіх народных лялек — у іх сімвалічнасці і мінімалізме. Часта лялькі рабіліся бязлікімі – гэта звязана з верай у тое, што поўнавартасны твар можа набыць толькі чалавек.
Да самых распаўсюджаных відаў традыцыйных беларускіх лялек адносяцца:
Зрубаўка – гэта класічная беларуская лялька, якая робіцца з саломы без выкарыстання іголкі і ножніц. Традыцыйна яна мела хоць і простую, але вельмі сімвалічную форму:
У традыцыйнай беларускай культуры лялькі мелі розныя функцыі:
«Беларуская народная лялька – гэта не проста цацка, а кадр з кіно жыцця нашых продкаў, іх светапогляду і вераванняў»
Традыцыйна для вытворчасці беларускіх лялек выкарыстоўваліся толькі натуральныя матэрыялы: тканіны, салома, драўніна, лён, воўна. Гэта не проста экалагічна, але і сімвалічна – кожны матэрыял нёс у сабе пэўны сэнс.
Адна з цікавых асаблівасцей – часта лялькі рабілі без іголкі, толькі з дапамогай закрутак і вузлоў. Лічылася, што востры прадмет можа пашкодзіць магічную сілу лялькі.
У наш час назіраецца значны рост цікавасці да традыцыйных лялек. Многія майстры ствараюць сучасныя інтэрпрэтацыі народных лялек, захаваўшы асноўныя прынцыпы іх стварэння.
У апошнія гады ў Беларусі:
Для захавання гэтага ўнікальнага культурнага з'явы неабходна:
Беларускія народныя лялькі застаюцца жывой і развіваючайся традыцыяй, якая працягвае нашэсціва продкаў.